Όπως ήθελα να ζήσω
Ελένης Πριοβόλου
Εκδόσεις Καστανιώτη
2009
Σελ। 574

Το πρώτο βιβλίο της Πριοβόλου για ενήλικες πήρε το βραβείο Αναγνωστών 2010 στο διαγωνισμό που διοργανώνει για έκτη χρονιά το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) πανελλήνια. Είναι ένα μοναδικό βραβείο στα ελληνικά δεδομένα αφού προκύπτει αποκλειστικά από τους ίδιους τους αναγνώστες (που αποφασίζουν για τη «βραχεία λίστα») και δίνοντας τη σκυτάλη στο ευρύ κοινό, το οποίο ψηφίζει με sms. Σημειώνουμε ότι με την ψήφο τους οι αναγνώστες συμμετείχαν κατά 50% στο τελικό αποτέλεσμα ενώ το υπόλοιπο 50% βγήκε από τις ψήφους που έχουν ήδη δώσει τα μέλη Λεσχών Ανάγνωσης από τις 280 που λειτουργούν σ’ όλη την Ελλάδα και την Κύπρο.
Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον μυθιστόρημα που μας μεταφέρει στην Αθήνα των τελών του 19ου αιώνα, εποχή έντονου πολιτικού κλίματος αλλά και παθών σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο που ωστόσο καταφέρνει να “φέρει το άρωμα” της σημερινής πραγματικότητας στον αναγνώστη του.
Δικομματισμός, φαυλοκρατία, πολιτευτές, τραμπούκοι, «χρυσοκάνθαροι» και τραπεζίτες καθορίζουν το πολιτικό και το οικονομικό σκηνικό. Μέσα σε αυτό το κλίμα έρχεται στην Αθήνα ο έμπορος-ταξιδευτής Ρωμαίος Αγγουλές: φύση καλλιτεχνική και αντισυμβατική, αποφασίζει να εγκατασταθεί και, αντί για χρηματιστηριακά παιχνίδια, να επενδύσει στην «ωραιότητα». Με τη θυγατέρα του Ροζίτα και τον παραγιό του Σωτήρη Κονταξή φυτεύουν ροδώνα, στον οποίο ευελπιστούν να συμπεριλάβουν όλες τις γνωστές ποικιλίες ρόδων, αλλά και να δημιουργήσουν νέα είδη, φτάνοντας ως την επίτευξη του «γαλάζιου ρόδου». Ο Pοδώνας του Κεραμεικού, η περίφημη «Ρόδων Πολιτεία», γίνεται σύντομα η κολυμβήθρα των πρωτοπόρων ιδεών. Εκεί θα εμβαπτισθούν οι ανήσυχοι νέοι, θα καταφύγουν οι παλαιότεροι αντιμοναρχικοί, ενώ παράλληλα θα δοκιμαστούν τα ανθρώπινα πάθη, ο έρωτας και η αντοχή, σε μια Αθήνα αγνώριστη, που εκπλήσσει διαρκώς τον αναγνώστη, είτε με τις διαφορές της είτε με τα κρυμμένα σε αυτήν «σημεία των καιρών μας».
Ανάμεσα στις μεγάλες ιδέες που γεννώνται στους κόλπους των νέων με την επαναστατική φύση είναι και η δημιουργία της Δημοκρατικής Ανατολικής Ομοσπονδίας όπου η πολιτική ένωση θα συμβίωνε με την εθνική κυριαρχία και θα στηριζόταν στις αρχές της αμοιβαιότητας, του αλληλοσεβασμού και της ελεύθερης ανάπτυξης όλων των βαλκανικών λαών. Το όραμα του Φεραίου βρίσκεται στην καλύτερή του ώρα αλλά η βασιλεία, οι πολιτικοί και κυρίως οι εθνικιστικές εξάρσεις (ή εθνικές ανασφάλειες) αναχαιτίζουν αμετάκλητα τους τελευταίους οραματιστές του.
Ένα μυθιστόρημα εποχής για όλους εκείνους που έζησαν «όπως ήθελαν να ζήσουν», κληροδοτώντας στους επόμενους τους σπόρους της ουτοπίας.
Η τριτοπρόσωπη αφήγηση της Πριοβόλου μας τοποθετεί με δεξιοτεχνία αρχικά στα 1870 για να ξετυλίξει το μύθο της και μας συντροφεύει μέχρι και το τέλος του αιώνα. Η γλώσσα της ξενίζει κάπως τον ανυποψίαστο αναγνώστη με τη μεθοδική ωραιοποίηση ενός μείγματος καθαρεύουσας και λόγιας δημοτικής για να δικαιωθεί όμως από την ορθότητά της και την ομαλή ένταξη των διαλόγων της στο κείμενο.
«Η φιλοσοφία της αναιμάκτου γονιδιακής επανάστασης, για την επικράτηση της ωραιότητας, ταυτιζόταν με το προσωπικό του όραμα. Στην όλβια πολιτεία του νου του, δεν υπήρχαν όρια μεταξύ των κρατών, η ομορφιά αποτελούσε το ιδεώδες, η εργασία το ιδανικό, εξέλιπε κάθε μορφή αιμοβόρας εξουσίας και οι άνθρωποι ζούσαν εν ομονοία και αγαθότητι».
Με το Βραβείο Αναγνωστών έχουν τιμηθεί τα βιβλία:
-το 2009 «Ιμαρέτ», του Γιάννη Καλπούζου, -το 2008 «Όλα σου τα ‘μαθα μα ξέχασα μια λέξη» του Δημήτρη Μπουραντά, -το 2007 «Ο κύριος Επισκοπάκης» του Ανδρέα Μήτσου, -το 2006 «Αμίλητα βαθιά νερά», της Ρέας Γαλανάκη, -το 2005 «Η μέθοδος της Ορλεάνης» της Ευγενίας Φακίνου।
Έλενα Χρ Σάββα