ΓΝΩΜΗ

Η γνώμη μου για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας

Θεωρώ ότι τα Κρατικά βραβεία είναι σωστός και ωφέλιμος θεσμός όπως λειτουργούν σε κάθε χώρα και σε πολλούς τομείς. Είναι μια τιμή ή επιβράβευση αλλά δεν μπορεί να αποτελέσει κίνητρο.
Στην Κύπρο δυστυχώς δεν χαίρουν ιδιαίτερης αξιοπιστίας, δεν έχαιραν ποτέ, για διάφορους λόγους. Κατά καιρούς όμως έχουν γίνει προσπάθειες προς τούτο. Παράλληλα και στην Ελλάδα συμβαίνει κάτι ανάλογο (βλ κρατικά, βραβεία Διαβάζω κά.)
Δεν μπορώ να συμφωνήσω ή να διαφωνήσω με τις φετινές βραβεύσεις γιατί δεν έχω διαβάσει όλα τα βραβευθέντα έργα. Από την άλλη, έχω διαβάσει άλλα έργα που μου άρεσαν και δεν έχουν βραβευθεί. Βέβαια αυτό θα συμβαίνει πάντα ωστόσο θεωρώ ότι η αντικειμενικότητα στην κριτική της τέχνης μπορεί να διασφαλιστεί μέχρι ενός σημείου.
Σαφώς η διαφάνεια είναι το ζητούμενο. Όχι μόνο θα ήταν καλό να γνωρίζαμε την τελική πεντάδα αλλά και να ανακοινωνόταν το σκεπτικό για την οριστική βαθμολογία ή τοποθέτηση της κριτικής επιτροπής για κάθε φιναλιστ έργο κι όχι μόνο για το βραβευθέν.
Θεωρώ ότι καλώς η κριτική επιτροπή αποτελείται από Έλληνες κριτικούς αλλά κι εδώ δημιουργείται μια αθέλητη καχυποψία δεδομένου ότι σε μια μικρή κοινωνία όπως τη δική μας, όλοι γνωρίζουν όλους και ενίοτε οι ημέτεροι διατηρούν φιλικές ή άλλες σχέσεις με τους εξ Ελλάδος κριτικούς. Η κριτική οφείλει να στέκεται πέραν των συναισθηματικών ή άλλων αγκυλώσεων. Πιστεύω ότι υπάρχουν καλοί και αμερόληπτοι κριτικοί και στον τόπο μας.
Τα κριτήρια συνήθως καθορίζονται εξ αρχής και δεν είναι δουλειά του λογοτέχνη να κρίνει την πρωτοτυπία, το ύφος και τις αρετές των ομοτεχνών του δημόσια εκτός αν έχει τη διπλή ιδιότητα του λογοτέχνη και του κριτικού. Πολλά προβλήματα θα λύνονταν αν η υποβολή των έργων γινόταν στο στάδιο πριν την έκδοση και ανώνυμα, με ψευδώνυμο (σε αυτές τις περιπτώσεις τα πραγματικά στοιχεία εσωκλείονται και γνωστοποιούνται μόνο όταν το έργο διακριθεί).
Με λυπεί που υποβάλλουμε το έργο μας και ως εκ τούτου δηλώνουμε εμπιστοσύνη ή αποδοχή των όρων αλλά εκ των υστέρων κι όταν δεν βραβευθούμε αρχίζουμε τις φωνασκίες και τη γκρίνια. Εν ολίγοις επιζητούμε πάντοτε τη βράβευση και όταν δεν επιτευχθεί, αρνούμαστε την έκβαση του αγωνίσματος. Πιο έντιμο θα ήταν αν δεν εμπιστευόμαστε το θεσμό να μην υποβάλλουμε τα έργα μας καθόλου.

Νένα Φιλούση